Co to jest
Terapia Poznawczo-Behawioralna CBT?

Terapia poznawczo-behawioralna powstała już 80 lat temu. Najpierw była to terapia behawioralna, która zajmowała się wyłącznie zachowaniem, potem poznawcza, która uważała, że najważniejsze jest myślenie. Współcześnie powstały terapie Trzeciej fali, które integrują praktyki medytacyjne i wracają do behawioralnych korzeni. Wspólnym elementem są założenia teoretyczne, które mówią o tym, że podłożem problemów człowieka jest sposób funkcjonowania umysłu, postrzegania rzeczywistości. Wszystkie terapie z tej grupy zajmują się modyfikowaniem sposobu myślenia i zachowania, w ten, czy inny sposób. Nie jest to więc terapia, którą znamy z filmów, gdzie się wyłącznie siedzi i rozmawia. Gdzie przez uzyskaną świadomość (wgląd) genezy swoich problemów człowiek uzyskuje poprawę.
W terapii poznawczo-behawioralnej wgląd nie jest warunkiem uzyskania poprawy. Konieczna jest współpraca i praca wykonywana pomiędzy sesjami. Dzięki temu jest to terapia skoncentrowana na rozwiązaniu, ograniczona w czasie, oparta na adekwatnych technikach terapeutycznych. W moim odczuciu jest to adekwatne podejście, spotkałam wiele osób o bardzo wnikliwym wglądzie w swoje problemy, które nie potrafiły przełożyć swojej wiedzy w działania. Często osoba nawet wie, jak ma się zachować, ale bardzo intensywne emocje, impulsywność uniemożliwiają jej zastosowanie tej wiedzy. Dopiero, kiedy nauczy się odpowiednich zachowań, będzie mogła zastosować swoją wiedzę w praktyce. Terapie z nurtu poznawczo-behawioralnych uczą takich praktycznych zachowań.

Skuteczna

Skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej została potwierdzona w rygorystycznych badaniach. Poniżej wskazania American Psychiatric Association oraz National Institute for Health. Dokładna tabela i porównanie z innymi terapiami znajduje się w artykule dr. n. med. Agnieszki Popiel i dr n. hum. Ewy Pragłowskiej, który załączamy.

Szybka

Dla terapii poznawczo-behawioralnej opracowano różne programy leczenia (protokoły) które są konkretne i określone w czasie. Kiedy porównujemy CBT do innych podejść widzimy że protokoły tej terapii są wręcz błyskawiczne, na przykład w zaburzeniu panicznym to tylko 7-14 sesji.

dowiedz się więcej

Uzależnienia
  • terapia behawioralna par
  • terapia poznawczo-behawioralna
Zaburzenia Odżywiania

Żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa): CBT-E czyli terapia poznawczo behawioralna dostosowana do zaburzeń odżywiania, standardowo to 20 sesji przez 20 tygodni, w pierwszych tygodniach dwie sesje w tygodniu (wskazania NICE)
Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa): CBT-E czyli terapia poznawczo behawioralna dostosowana do zaburzeń odżywiania, standardowo to 40 sesji przez 40 tygodni, w pierwszych tygodniach dwie sesje w tygodniu (wskazania NICE)

Zaburzenie Lękowe
  • zaburzenia paniczne oraz uogólnione zaburzenie lękowe
  • napady paniki: poznawczo-behawioralna 7-14 sesji
  • lęk uogólniony: poznawczo-behawioralna 16-20 sesji
  • zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne: poznawczo-behawioralna
  • zaburzenie stresowe pourazowe: poznawczo-behawioralna
Tendencja Samobójcze / Samouszkodzenia
  • terapia poznawczo-behawioralna (przy depresji)
  • terapia dialektyczno-behawioralna (przy borderline, zaburzeniu osobowości z pogranicza)
Zaburzenia Afektywne
  • większe zaburzenia depresyjne
  • epizod łagodny/umiarkowany: terapia poznawczo-behawioralna lub farmakoterapia
  • epizod ciężki: terapia poznawczo-behawioralna i farmakoterapia
  • zaburzenie afektywne dwubiegunowe: farmakoterapia+psychoedukacja+monitorowanie nastroju (pojawiają się pierwsze badania o skuteczności psychoterapii dialektyczno-behawioralnej)
  • zaburzenie afektywne dwubiegunowe u kobiet w ciąży, które aktualnie przechodzą epizod depresyjny: terapia poznawczo -behawioralna zamiast farmakoterapii.

Jak wygląda leczenie w podejściu CBT

Na początku terapeuta stawia diagnozę. W zależności od problemów może to potrwać do kilku spotkań. Następnie musi zbadać cele terapeutyczne i opracować przypadek pacjenta. Im dokładniej to zrobi, tym większa szansa, że wspólnie znajdą satysfakcjonujące rozwiązania problemów.

Dopiero po diagnozie może zacząć się terapia. Będzie się różnić w zależności od zaburzenia i specyfiki pracy terapeuty. Może być skupiona bardziej na modyfikacji myślenia (element poznawczy) albo modyfikacji zachowania (element behawioralny). Na pewno terapeuta będzie zadawał prace do domu, może też poprosić o prowadzenie zeszytu, gdzie pacjent zapisuje najważniejsze zdania, elementy sesji, które wydały mu się ważne. Może też edukować, uczyć, tłumaczyć. Nie jest to terapeuta enigma, który siedzi i milczy.
Po jakimś czasie terapeuta ocenia postępy terapii i albo ustala nowy plan i nowe cele, albo wspólnie z pacjentem kończy terapię, ponieważ cele zostały osiągnięte i terapia zakończyła się sukcesem.

Co można zrobić samodzielnie

Samodzielnie trudno jest przeprowadzić terapię, ale mogą być ku temu poważne powody. Jeśli powodem jest lokalizacja to można poszukać terapii przez internet. Jeśli przeszkodą są finanse to trzeba szukać terapii prowadzonej w ramach NFZ/ Centrum Kryzysowego/ Fundacji.

Jednym z lepszych na naszym rynku poradników jest Umysł ponad Nastrojem, który jest klasycznym poznawczo-behawioralnym podręcznikiem. Co do Trzeciej Fali (bardziej współczesna wersja CBT) idealnym wyborem jest W Pułapce Myśli, który został przebadany, to znaczy osoby, które przerabiały ten podręcznik rzeczywiście czuły się potem lepiej. Na pewno podstawową sprawą jest, że nie wolno tego tylko czytać, tylko trzeba robić ćwiczenia i wprowadzać je w życie. Jeśli ktoś ma na tyle samodyscypliny, jest zdeterminowany to być może się uda.

N

Terapia Skype

N

Fundacja lub Centrum Kryzysowe

N

Narodowy Fundusz Zdrowia

N

Praca ze stażystą

N

Praca samodzielna z książką

Zapisz się na nasz Newsletter

nowości dotyczące psychologii, szkoleń, wydarzeń i konferencji

Udało Ci się zapisać!